Bilinçli farkındalık esasen kadim zamanlarda geliştirilmiş olup Doğu ve Batı kültürlerinde bulunabilir. Bilinçli farkındalık kadim Hint sözcüğü olan Sati’nin tercümesidir. Farkındalık, dikkat ve hatırlama anlamı taşır.
Farkındalık (Awareness). Bu, insan olmanın, deneyimlerinizin bilincinde olmanızı sağlayan yönüdür. Farkındalığınız olmadan sizin için hiçbir şey var olmazdı.
Dikkat. Dikkat, odaklanmış farkındalık demektir; bilinçli farkındalık eğitimi dikkatinizi istediğiniz yere ve istediğiniz şekilde çevirme ve sürdürme becerinizi geliştirir.
Hatırlama. Bilinçli farkındalığın bu yönü deneyiminize an be an dikkat etmeyi hatırlamanızı içerir. Farkında olmak kolayca unutulur. “Hatırla” (remember) sözcüğü, Latince re “tekrar” ve memorari “farkında ol” sözcüklerinden gelir.
Diyelim ki stresle baş etmek için bilinçli farkındalık alıştırması yapmak istiyorsunuz. İş yerinde yaklaşan sunumunuzu düşündükçe kendinizi stresli ve gergin hissediyorsunuz. Bunun farkına vardığınızda sürekli endişelenmek yerine bilinçli dikkatinizi nefes alıp vermenize odaklamayı hatırlarsınız. Sıcaklık ve yumuşaklık hissiyle birlikte nefesinizi hissetmek yavaşça sakinleşmenize yardımcı olur.
Terapötik ortamda bilinçli farkındalığı ilk geliştiren Dr. Jon Kabat-Zinn şöyle diyor:
“Bilinçli farkındalık, dikkati özel bir şekilde, yani şu anda ve mümkün olduğunca tepkisel olmadan, yargılamadan ve açık yüreklilikle yönlendirmek suretiyle geliştirilebilir.”
Kalpten Gelen Farkındalık
Bilinçli farkındalık için kullanılan Japonca karakter yukarıda resmedilmiştir. Bu Japonca karakter “zihin” ve “kalp” sözcüklerini birleştirir ve bilinçli farkındalığın özünü sadece farkındalık olarak değil, kalpten gelen farkındalık olarak çok güzel bir şekilde özetler.